Ewelina
Kogut

Tematem pracy dyplomowej jest ciężki los Łemków, który wprawdzie był ich udziałem w odległej przeszłości, ale biorąc pod uwagę dzisiejsze wydarzenia na świecie jak np. wojna w Ukrainie czy konflikt między Palestyną a Izraelem, uważam go za bardzo aktualny. W imię zagrywek politycznych ludzie byli i ciągle są wysiedlani, odzierani z tożsamości i wydzierani korzeniami z ziem, które są najbliższe ich sercu.

Dyplom ten jest swoistym hołdem dla tych, których skrzywdzono. Nawiązuje on jednak nie tylko do tamtych wydarzeń, ale do Łemkowszczyzny jako obszaru bogatego w niezwykłą kulturę, wierzenia i ludzi, którzy to wszystko tworzyli. Ukazuje ich dawny świat, pełen magii, religii i przesądów, przepełniony ciężką pracą w trudnych warunkach bytowych, a na końcu pokazuje ślady, jakie po nich pozostały. Odnaleźć w nim można nawiązania do sztuki ludowej, której pozostałości jeszcze są widoczne.

Aneks z malarstwa nawiązuje sposobem malowania do ludowości, pewnej naiwności ukazującej kulturę łemkowską, jaką jeszcze dzisiaj można spotkać na tych ziemiach. W połączeniu z symboliką, np. w postaci czerwieni wylewającej się wręcz z obrazów, koresponduje z brutalnością wysiedleń, jakich doznali.

Z kolei aneks z rysunku, malowany linearnie, pokazuje życie codzienne Łemków, a sposób prowadzenia linii nawiązuje do wycinanek ludowych, ale także – przez budowanie nimi różnorodnych wzorów – do malowania łemkowskim sposobem pisanek wielkanocnych, co jest znane i kultywowane do dzisiaj.